Το Πεκίνο οικοδομεί στην Αφρική την «αυτοκρατορία του 21ου αιώνα» δαπανώντας δισεκατομμύρια ευρώ για πρώτες ύλες

Μια τεράστια γεωπολιτική αλλαγή, αντίστοιχης σημασίας με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, συντελείται στη Μαύρη Ηπειρο. Πρωταγωνιστής αυτή τη φορά είναι η Κίνα, ο γίγαντας που «ξυπνάει» και εξαπλώνεται. Από τη Λιβερία ως την Αιθιοπία, το Πεκίνο βάζει τα θεμέλια μιας «αυτοκρατορίας του 21ου αιώνα», χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον παραδοσιακό χώρο επιρροής της, σκορπίζοντας δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να εξασφαλίσει τα καύσιμα και τις πρώτες ύλες που χρειάζεται η ιλιγγιώδης ανάπτυξή της. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Το 1996, όταν η Κίνα άρχισε να δίνει σημασία στις αφρικανικές αγορές, ο ετήσιος τζίρος των εμπορικών συναλλαγών για το πετρέλαιο και τις πρώτες ύλες δεν ξεπερνούσε τα 3,95 δισ. ευρώ. Πέρυσι στην Αφρική εισέρρευσε πακτωλός 73 δισ. ευρώ, με εκατοντάδες κινεζικές εταιρείες να φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στις περιοχές όπου αφθονεί ο ανεκμετάλλευτος φυσικός πλούτος: πετρέλαιο στην Ανγκόλα, φυσικό αέριο στη Νιγηρία, χαλκός στη Ζάμπια, κοβάλτιο στο Κονγκό. Και δεν είναι μόνον οι πρώτες ύλες που ενδιαφέρουν το Πεκίνο.

Η Κίνα επενδύει στην Αφρική για να καλύψει και επισιτιστικές ανάγκες, αγοράζοντας πολύτιμες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Με τέτοια τεράστια ροή κεφαλαίων θα μπορούσαν να πλουτίσουν οι αφρικανικοί λαοί ή τουλάχιστον να απαλλαγούν από την πείνα, αν είχαν τη δυνατότητα, τη γνώση και τα μέσα να εκμεταλλευθούν αποδοτικά τον φυσικό πλούτο τους.

«Η οικονομική “εισβολή” του Πεκίνου στη Μαύρη Ηπειρο έχει δύο πλευρές. Δεν πρέπει να εκληφθεί μόνο σαν λεηλασία.Οι Κινέζοι προσφέρουν υποδομές,φτιάχνουν δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, σχολεία,νοσοκομεία,δημόσια κτίρια, γεμίζουν μαγαζιά με κινεζικά προϊόντα» λέει ο δρ Κρις Αλντεν, συγγραφέας του βιβλίου «Η Κίνα στην Αφρική».

Η Μαύρη Ηπειρος έχει αρχίσει να παίρνει μια «κίτρινη απόχρωση», κάτι που ενισχύει τη θέση του Πεκίνου στους διεθνείς οργανισμούς και στο διπλωματικό προσκήνιο. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ότι στήνεται μια «υπεράκτια» κινεζική αυτοκρατορία πολύ μακριά από τα πατρώα εδάφη. Αλλά τα κίνητρα είναι κυρίως οικονομικά. Προηγείται το χρήμα και ακολουθούν τα δωρεάν μαθήματα της γλώσσας των μανδαρίνων, τα οποία παραδίδονται από πρεσβείες σε πολλές αφρικανικές χώρες. Ο λόγος; Θεωρείται αγένεια να υπογράφονται συμβάσεις και η μία πλευρά να μην μπορεί να διαβάσει κινεζικά ώστε να γνωρίζει επακριβώς τι υπογράφει.

Ι σως τέτοια αβρότητα να είναι λίγο υπερβολική εκεί όπου πολλές φορές λείπει η πολιτική ευαισθησία. Συμβαίνει στην Μονρόβια να προσφέρονται δωρεάν μαθήματα κινεζικής γλώσσας από την πρεσβεία, με την προοπτική μελλοντικών συμβάσεων για πετρέλαιο. Και την ίδια ώρα Κινέζοι να συναλλάσσονται με την αιμοσταγή χούντα της Γουινέας που εξόντωσε εν ψυχρώ τις προάλλες 150 διαδηλωτές επειδή φώναζαν πολύ, ζητώντας δημοκρατία.

Ο νεαρός συνταγματάρχης Μουσά Ντάντις Καμάρα θα πουλήσει στους Κινέζους πετρέλαιο και μέταλλα αξίας 4,8 δισ. ευρώ, ποσό που θα τον βοηθήσει να εδραιώσει το καθεστώς του, χωρίς να υποχρεωθεί να τηρήσει τις υποσχέσεις του για εκλογές. Πριν από δύο μήνες η κυβέρνηση του Πεκίνου είχε ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να γίνουν επενδύσεις στη Γουινέα. Φαίνεται ίσως αναξιόπιστη, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Διότι τη «δουλειά» με τον Καμάρα την προωθεί η China Ιnvestment Fund, ένας τεράστιος χρηματοπιστωτικός οργανισμός με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι οι στόχοι είναι αποκλειστικά οικονομικοί, κάτι που φαίνεται πιο καθαρά όσο περνούν τα χρόνια. Οταν πρωτάρχισαν οι «μπίζνες» με την Αφρική, οι κινεζικές επενδύσεις γίνονταν δεκτές με μεγάλο ενθουσιασμό.

Δεν άργησε να αποδειχθεί ότι το άφθονο χρήμα των Κινέζων δεν ενισχύει τις τοπικές οικονομίες. Οι πεινασμένοι λαοί της Αφρικής δεν επωφελούνται, κυρίως γιατί λείπει η διαφάνεια στη διαχείριση των κεφαλαίων που επενδύονται.

Συχνά παραβιάζεται η εργατική νομοθεσία, ενώ παρατηρείται και αδιαφορία για την προστασία του περιβάλλοντος.